Posiedzenie Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, gmach Sejmu, 13 czerwca 2023 r.

Stanowisko POLSOR w kwestii aktualnej sytuacji na rynku nawozów w Polsce

Polskie Stowarzyszenie Obsługi Rolnictwa Polsor reprezentujące środowisko firm handlowych zaopatrujących rolników w środki do produkcji z zatroskaniem obserwuje sytuację rynkową w obszarze produkcji i podaży nawozów w Polsce.

Od jesieni ubiegłego roku prowadzona była kampania zachęcająca producentów rolnych do powstrzymania się od zakupu tzw. drogich nawozów od dystrybutorów, firm posiadających doświadczenie i profesjonalną infrastrukturę do obsługi rolników.

Polityka zniechęcania rolników była realizowana przy jednoczesnym składaniu obietnic, że Krajowa Grupa Spożywcza udostępni wiosną niezbędne i tanie nawozy. Na efekty nie trzeba było długo czekać, w firmach dystrybucyjnych oraz w mniejszych lokalnych podmiotach handlowych zaczęły piętrzyć się potężne zapasy magazynowe.

Krajowa Grupa Spożywcza, pomimo zapowiedzi obsłużyła rynek w stopniu minimalnym.

Warto wspomnieć, że nawozy od krajowych producentów były i są nabywane zgodnie z długoterminowymi kontraktami. Regularne, comiesięczne odbiory określonych wolumenów przez dystrybutorów – partnerów biznesowych uwalniają producentów od nadmiernych zapasów, które ze względu na skalę produkcji trudno byłoby zmagazynować. Dzięki cyklicznym odbiorom nawozów dystrybutorzy zapewniają zakładom wsparcie w utrzymaniu ciągłości produkcji.

Dystrybutorzy a w konsekwencji kolejne podmioty handlowe nabywały nawozy w oparciu o wysokie ceny, które w tym czasie obowiązywały.

Producenci nawozów otrzymali wsparcie finansowe, wynikające z nadmiernie wysokich cen gazu użytego do produkcji. Dystrybutorzy natomiast pozostali z zapasami drogo zakupionych nawozów lub sprzedawali je ze stratą na poziomie 500 do 1500 zł/t. Musieli liczyć się ze stratą, chcąc pozbyć się nadmiarowych ilości w sytuacji pojawienia się tańszych nawozów z importu.

Jednocześnie od czerwca trwa planowanie i podpisywanie nowych kontraktów z krajowymi producentami. Jest to niezbędne dla utrzymania pozycji partnera biznesowego.

Taka sytuacja niszczy małe i średnie firmy działające w obszarze zaopatrzenia rolników, których nie stać na ponoszenie strat. Osłabia również pozycję tych większych firm, które są gwarantem ciągłości współpracy z krajowymi producentami nawozów. Strat nie da się skompensować innymi towarami, ponieważ ogólnie w handlu rolnym funkcjonują niskie marże.

Dzieje się to przy jednoczesnym braku zrozumienia, wręcz nieznajomości dalszej roli Krajowej Grupy Spożywczej w zaopatrzeniu rolników w nawozy.

Środowisko dystrybucyjne odbiera te działania jako nieprzemyślane, nieracjonalne i społecznie niesprawiedliwe.

Wprowadzony chaos na rynku nawozów pozwala na niekontrolowany napływ nawozów wyprodukowanych poza Polską lub nawet poza UE, których ceny są znacznie niższe od krajowych odpowiedników. Rolnik dbając o opłacalność produkcji  wybiera ofertę nawozów tańszych. Ma to negatywny wpływ na popyt na nawozy produkcji krajowej. Ponadto ostatnie doniesienia medialne o tragicznej sytuacji finansowej czołowego krajowego producenta oraz zapowiedzi zmian właścicielskich wywołują surowe oceny i pogłębiają niepewność wśród klientów rynku nawozowego.

Apelujemy o działania stabilizujące rynek nawozów, zaprzestanie manipulacji,  zakończenie działań, które paraliżują popyt na nawozy. Mówiąc o bezpieczeństwie żywnościowym kraju nie można pominąć istotnego elementu jakim jest zapewnienie podaży i bezpiecznego ekonomicznie zaopatrzenia rolników w nawozy.

Piotr Godlewski

Dyrektor biura Polsor